W siatkówce statystycy oraz trenerzy analizują bardzo wiele różnych aspektów gry naszej oraz przeciwnika. Dla kibiców może więc być to nowość lub ciekawostka o której nie wiedzieli że analizujemy takie rzeczy jak: dystrybucja rozgrywającego ze względu na to, gdzie jest środkowy, dystrubucja ze względu na to z której strony wbiega rozgrywający (analiza rotacji) czy badanie jaką zagrywkę zastosować do przeciwnika (flot/rot, a może gorzej przyjmują w danym ustawieniu ze strefy 5). Jak widać analiz i tego co możemy wyciągnąć jest bardzo dużo, a dziś przedstawimy bazy, czyli wspomniany ruch środkowego.

Baza występuje w każdej akcji po przyjęciu jak i w kontrze. Baza jest to nic innego jak ruch środkowego na boisku. Na podstawie kategorii młodzieżowych rozróżniamy kilka baz, są to: K1, K2, K7, KD, KM jak i również KP, KL oraz KO. Jest też baza “specjalna” KE. Po perfekcyjnym przyjęciu oraz pozytywnym występują najczęściej początkowo wymienione bazy. W przypadku przyjęcia neutralnego (!) piszemy bazy KP, KL, KO. Przy tym znów warto zaznaczyć, że każdy statystyk ma inny swój sposób pisania, a my przedstawiamy Wam swój sposób pisania, który mamy bardzo zbliżony do siebie.

Zanim przedstawimy nasz system pisania baz warto wspomnieć jak w poprzednich artykułach jest to nasz system pisania a jak wiadomo ile statystyków tyle systemów pisania. Jeśli jesteś statystykiem lub trenerem którzy mają inny system pisania lub z czymś się nie zgadzacie zachęcamy do rozpoczęcia dyskusji, po to również nasz blog jest!

K1 (JEDEN!)

Baza K1 jest to najbardziej podstawowa baza w siatkówce. Od grania tej bazy zaczyna się od najniższej kategorii młodzieżowej. Środkowy idzie do ataku bezpośrednio przed rozgrywającym. Jeśli mówimy o ataku jest to najprostsza piłka dla rozgrywającego, gdzie odległość toru lotu piłki jest niewielka

K2 (DWA!,UCHO!, PLECY!)

Baza K2 to nic innego jak nabieg środkowego na krótka zza pleców środkowego. Często się zdarza grać tą bazę w ustawieniach R3 oraz R6 gdzie środkowi są bliżej prawej krawędzi boiska.

K7 (SUW!, TRZY!, “ODKA”)

Baza K7 jest to ruch środkowego w odległości około 2 metrów lub więcej od środkowego. Tor najścia do piłki jest około 2-3 metrów od lewej linii boiska. Często tą bazę gra się w ustawieniach R4 oraz R5 gdzie środkowy jest bliżej lewej strony boiska. 

KD (FAST!, “OBEJŚCIE”,’JEDNA NOGA’)

Baza KD występuje szczególnie w żeńskich kategoriach. Jest to nic innego jak najście środkowej/środkowego do ataku z jednej nogi na prawym skrzydle. Taką bazę możemy wykorzystać jedynie w ustawieniach gdzie rozgrywający jest w pierwszej linii. Jest to spowodowane, tym że atakujący schodzi ze swojego prawego skrzydła w strefie 2 do strefy 1, gdzie robi miejsce na tego typu bazę. Szerokość najścia zawodniczki/zawodnika możemy również ocenić od A do C gdzie A to najście najbliżej rozgrywającego, a C najbliżej prawej antenki.

KM

Baza KM występuje dosyć rzadko. Wykorzystujemy ją kiedy chcemy opisać ruch środkowego, który szedł SUWA lub JEDEN jednak piłka została przyjęta do strefy numer 2. W tym przypadku środkowy przechodzi zazwyczaj na oś boiska.

KP

Określamy w taki sposób sytuację, gdy piłka jest przyjęta do strefy numer 2 pod prawą antenkę. Jest to informacja, gdzie została przyjęta piłka, a nie o tym jaka kombinacja została wywołana.

KO

Bazę KO zapisujemy, gdy piłka została przyjęta w okolicy linii 3 metra, czyli mieliśmy przyjęcie na !. Jest to bardzo częsta sytuacja. Wówczas nie oznaczamy za jej pomocą ruchu środkowego, a jedynie orientacyjne miejsce przyjęcia piłki i daje to informację o tym, że rozegranie miało miejsce na 3-4 metrze.

KL

Określamy w taki sposób sytuację, gdy piłka jest przyjęta do strefy numer 4, pod lewa antenkę. Tak jak w przypadku KP jest to informacja, gdzie została przyjęta piłka, a nie o tym jaka kombinacja została wywołana.

KE

Baza KE jest używana w sytuacji, gdy przyjęcie było negatywne i nie ma możliwości gry środkiem. Piłka jest wystawiana albo na we albo na prawe skrzydło.

Kto ustala bazę?

Baza powinna być ustalana przed akcją w przyjęciu/zagrywce przez środkowego i rozgrywającego. Mamy kilka opcji gry z bazami i tak naprawdę jest to sprawa indywidualna oraz kwestia potencjału zespołu. Wiadomo, że przy zespole o dużym potencjale możemy sobie pozwolić na bardziej rozbudowane systemy taktyczne. Możemy grać w systemie w kontrze gdzie po podwójnym bloku na lewym skrzydle gramy tylko SUW’a (krótka przesunięta) a po podwójnym bloku na prawym gramy Plecy (krótka z tyłu). A możemy dążyć tylko do “Jedynki” (Krótka przód). Najważniejsze w tym zakresie jest komunikacja środkowego z rozgrywającym, który w celu większej pewności co gramy powinien dostawać przed każdą akcją informacje którą bazę wykorzystujemy.

Do czego wykorzystujemy bazy?

Bazy w siatkówce są kolejnym elementem ważnym dla statystyka. Dzięki bazom możemy sprawdzić jak rozgrywający “rzuca” piłkę. Może się zdarzyć, że w danej bazie grają z naciskiem na dane skrzydło, lub strefę. Dlaczego tak się dzieje? Wykorzystując bazę K7 zwracamy uwagę środkowego vis-a-vis. Rozgrywający możemy w tym momencie wybrać grę prawym skrzydłem gdzie jest większa szansa na blok pojedynczy. 

Czy możemy podać jakiś przykład? Oczywiście! Jest mnóstwo przykładów ale chcielibyśmy podać najbardziej transparentny. W jednej drużynie 2 ligi kobiet kiedy środkowa szła KM to 88% piłek szło do jej ataku. Po przeanalizowaniu tej sytuacji blok ustawiał się w trzy osoby do jednej środkowej 😉 

Więc naprawdę warto analizować bazy!

Analiza baz na podstawie rozgrywek juniorskich w ustawieniach

Jak widać na powyższych wykresach, zgodnie z tym co powiedzieliśmy wcześniej, we wszystkich ustawieniach bazą dominującą jest baza K1. Drugą w kolejności jest baza K7, w szczególności często występuje w ustawieniach drugim, czwartym, piątym i pierwszym. Baza K2 jest najczęściej grana w ustawieniu trzecim i szóstym. 

Widzimy, że największą skuteczność zespoły osiągały przy zastosowaniu bazy K2, jednak należy wziąć też pod uwagę, że jest to najrzadziej stosowana baza, w związku z tym było niewiele prób ataku  czyli dane są nieco zaburzone. Ponadto w większości ustawień zespoły juniorskie uzyskiwały nieco wyższą skuteczność ataku, gdy wykorzystywały bazę K7. Wyjątek stanowią ustawienia trzecie, gdzie przewaga skuteczność przy bazie K1 jest znacząca, a także szóste.

Z powyższych danych wynika, że również u dziewcząt najczęściej wykorzystywaną bazą jest K1. Wyjątek stanowi jednak ustawienie 3, gdzie dominuje baza KD, czyli tak zwane obejście. Dużo większą popularnością niż u chłopców cieszy się baza K2, czyli dziewczyny znacznie częściej chodzą za głową rozgrywającej. Za to zdecydowanie rzadziej występuje przesunięta krótka, czyli nie jest wykorzystywana baza K7. Jedynie w ustawieniach pierwszym i piątym juniorki korzystają z niej porównywalnie do chłopców. Warto dodać że baza KD w ustawieniach 1,5,6 jest w granicy błędu statystycznego. Część statystyków bazę K2 w niektórych przypadkach może opisywać jako już KD co według nas może być przyczyną błędu.

U juniorek widać wyraźnie różnice, jeśli chodzi o skuteczność ataku w poszczególnych ustawieniach przy różnych bazach. W ustawieniach piątym i szóstym największe korzyści przynosiła baza K7, należy oczywiście zaznaczyć, że są to ustawienia w których nie występuje baza KD, co zostało wspomniane wcześniej. Podobnie w ustawieniu drugim SUW przynosi wymierne zyski, jednak jeszcze większe daje zastosowanie bazy K1, która jest też najskuteczniejsza w ustawieniu pierwszym i czwartym. W ustawieniu trzecim najwyższą skuteczność zespoły uzyskały przy zastosowaniu bazy KD oraz wysoką przy K2.

Teraz myślimy, że bazy nie będą dla Was tajemnicą i wiedza która przekazaliśmy przyda się w siatkarskim życiu, zarówno trenerom, jak i kibicom. Mamy nadzieję, że teraz “czaimy” bazę 😉