W ostatnich miesiącach było u nas dosyć cicho, jednak nie bez powodu. Przemierzaliśmy cały świat, aby dowiedzieć się jak przebiegał turniej pań Ligi Narodów 2022 😉 Tym samym zaczynamy mikrocykl dwóch artykułów, w którym pierwszy dotyczy podsumowania występów wszystkich 16 drużyn, a drugi poświęcony zostanie naszej reprezentacji podczas #VNL2022. Proszę zapiąć pasy bo szykuje się daleki międzykontynentalny lot!

Zanim jednak zaczniemy analizę, w tym miejscu chcielibyśmy podziękować Polskiemu Związkowi Piłki Siatkowej za otrzymanie danych oraz możliwość wykonania analiz.

Na początek przedstawiamy końcową klasyfikację Ligi Narodów 2022:

Zagrywka

W naszej analizie Ligi Narodów Kobiet 2023 podzieliliśmy zespoy na te które awansowały do Final Eight i na te które znalazły się w drugiej ósemce. 

Analizując zagrywkę zespołów z pierwszej części tabeli możemy zauważyć że najwyższą efektywność zagrywki prezentowały drużyny Stanów Zjednoczonych oraz Chin, które zajęły kolejno piąte i szóste miejsce. Efektywność ich serwisu wynosiła 20%. Następnie u drużyn z miejsca drugiego, czwartego i siódmego była ona na poziomie 19%. Co ciekawe niemal najniższą efektywność w tym elemencie zanotowały zwyciężczynie zeszorocznej edycji VNL i wynosiła ona zaledwie 16%. Procent zagrywek asowych był w miarę równy we wszystkich tych zespołach, wahał się pomiędzy 4% a 5%. Najwięszą procentową ilość błędów popełniły co ciekawe Włoszki i było to aż 12% wszystkich wykonanych zagrywek! U Serbek, które zajęły trzecie miejsce było to 9%. zaś u srebrnych medalistek – 8%. Zdecydowanie najmniejszy procent błędów serwisowych odnotowały Chinki, bylo to zaledwie 6%, czyli połowa błędów złotych medalistek. 

Spośród zespołów które zajęły miejsca 9-16 zdecydowanie najwyższą efektywność zagrywki osiągnęły zespoły z Niemiec i z Polski, zajmujące odpowiednio miejsca dziesiąte i trzynaste. Niewiele słabsze były drużyny z miejsca czternastego i piętnastego czyli Bułgaria i Belgia, które zagrywały z efektywnością 21%. Zdecydowanie najsłabsze były drużyny z miejsca dziewiątego i szesnastego, gdyż odpowiednio Dominikana osiągnęła 11%, zaś Korea zaledwie 8% efektywnoości zagrywki.  Procent zagrywek asowych był w miarę równy we wszystkich tych zespołach, wahał się pomiędzy 4% a 6%. Najmniejszy procent błędów serwisowych zanotowały Holenderki zajmujące miejsce jedenaste i było to 8%. Nieco słabsze były Belgijki, które zepsuły 10% zagrywek. Najwięcej zagrywek procentowo zepsuły Kanadyjki i Koreanki i bylo to odpowiednio 14% oraz 16%.

Przyglądajac się typowi zagrywki stosowanemu przez zespoły w zdecydowanej większości dominowała zagrwyka typu float. W pięciu zespołach przeważała w ponad dziewięćdziesięciu procentach. U Japonek i Turczynek zagrywka typu jump stanowiła w przybliżeniu 20%, zaś u złotych medalistek było to aż 32%. Efektywność zagrywki float wahała się przeważnie między 16% a 20%. Najniższą osiągnęły Japonki i było to zaledwie 14%, natomiast najwyższą Amerykanki – 21%. Zdecydowanie najwięcej korzyści zagrywka jump przynosiła Turczynkom, efektywność wynosiła aż 27%. U Włoszek było to 16%, warty uwagi jest fakt że były zespołem który zdecydowanie najczęściej korzystał z tego typu zagrywki i ostatecznie zwyciężył w całych rozgrywkach.

Wśród zespołów z miejsc 9-16 zagrywka typu jump była stosowana znacznie częściej niż u tych z górnej części tabeli. W zespole z Kanady i Holandii przeważała ona nad floatem, stanowiąc odpowiednio 76% i 62% wszystkich wykonanych zagrywek. W szczególności w zespole z Ameryki Północnej przyniosła sporo korzyści, gdyż efektywność zagrywki typu jump wynosia 16%, zaś efektywność floata zaledwie 2%. W zespole z Holandii zaś efektywność zagrywki float była na poziomie 21% zaś zagrywki z wyskoku – 16%. W drużynie z Bułgarii zagrywka typu jump stanowiła 46% i jej efektywność wynosiła 13% co było o dziewięć punktów procentowych mniej niż efektywność zagrywki typu float tego zespołu. Najrzadziej z wyskoku zagrywały Polki, było to zaledwie 8% zagrywek i efektywność tej zagrywki wyniosła -16%!. Natomiast efektywnosć ich zagrywki typu float była najwyższa spośród wszystkich zespołów (na równi z efektywnością Niemek) i wynosiła 25%.

Przyjęcie

W elemencie przyjęcia najlepiej spośród zespołów pierwszej ósemki wypadła Japonia, ich poziom przyjęcia pozytywnego wyniósł 59%. Powyżej średniej pozytywnego przyjęcia wszystkich zespołów wynoszącej 54%, znalazły się również Turczynki oraz srebrne medalistk zeszłosezonowej Ligi Narodów. Ich przyjęcie pozytywne było na poziomie 56%. Najsłabiej przyjmowały Amerykanki oraz trzecia drużyna VNL 2022, poziom ich odbioru zagrywki był na poziomie 49%. Najczęściej piłkę perfekcyjnie dogrywały zespoły z Chin i Tajlandii, ich poziom przyjęcia perfekcyjnego była na poziomie odpowiednio 23% i 22%, natomiast średnia przyjęcia perfekcyjnego była na poziomie 19%. Zdecydowanie najsłabiej radziły sobie zespoły ze Stanów Zjednoczonych i Serbii, które przyjmowały perfekcyjnie odpowiednio na poziomie 13% oraz 16%. Najwyższą efektywność przyjęcia osiągneły Japonki, było to 53%. Za nimi znalazły się Brazylijki i Turczynki przyjmując z efektywnością odpowiednio 47% i 46%. Najniższą efektywność miały Serbki i Amerykanki, było to 39% i 41%.

W zespołach z miejsc 9-16 średnia przyjęcia pozytywnego wyniosła 45%. Najwyższe przyjęcie w tej grupie miały Holenderki, było to 53%, drugie były Niemki przyjmując na poziomie 51%. Powyżej średniej znalazły się też Polki oraz, co ciekawe zespół z ostatniego miejsca, czyli Koreanki. Ich przyjęcie pozytywne było na poziomie 49% oraz 48%. Zdecydowanie najsłabiej radziły sobie w tym elemencie Kanadyjki oraz Bułgarki dogrywając piłkę odpowiednio ze skutecznością 36% oraz 37%. Średnia przyjęcia perfekcyjnego drużyn 9-16 wyniosła 17%. Zdecydowanie najlepsze były Holenderki i Niemki, którego odbiór perfekcyjny był na poziomie 22% i 20%. Najsłabiej dogrywały Kanadyjki i Dominkanki ich dogranie było na poziomie 12% oraz 14%. Najwyższą efektywność przyjęcia osiągnęły Holenderki i było to 44%. Dobrze wypadły również zespoły z miejsca dziesiątego oraz trzynastego, których efektywność przyjęcia wynosiła odpowiednio 41% oraz 40%. Najsłabiej poradziły sobie w tej kategorii zespoły z miejsca dziewiątego oraz dwunastego, osiągając 24% efektywności.

Najlepiej w przyjęciu zagrywki typu float wśród zespołów, które zakwalifikowały się do Final Eight, radziły sobie Japonki, które osiągnęły 60% przyjęcia pozytywnego. Kolejne były zespoły z drugiego i czwartego miejsca, których odbiór pozytywny był na poziomie 57%. Najgorzej piłki zagrywane w ten sposób dogrywały Amerykanki, gdyż ich przyjęcie było poniżej 50%. Efektywność odbioru zagrywki typu float była najwyższa w zespole z kraju kwitnącej wiśnii i wynosiła 54%. Niewiele gorzej radził sobie zespół z Ameryki Południowej osiągając efektywność 49%. Zdecydowanie najsłabsze były złote i brązowe medalistki, których efektywność przyjęcia floata wyniosła zaledwie 41%. Zagrywkę z wyskoku ponownie najlepiej przyjmowały Japonki oraz tym razem Włoszki, osiągając 56%. Nieco słabiej radziły sobie Turczynki osiągając w tym elemencie 52%. Najgorzej wypadły tutaj srebrne medalistki przyjmując zagrywkę typu jump zaledwie na poziomie 37%. Niewiele lepsze były Amerykanki osiągając 44%. Podobnie wyglądała efektywność przyjęcia zagrywki z wyskoku. Najlepsze były zespoły z miejsc siódmego i pierwszego osiągając kolejno 49% oraz 48%. Najsłabsze były ponownie Serbki, osiągając zaledwie 26%. Niewiele lepiej od nich wypadły Chinki dogrywając te piłki z efektywnością 32%.

Najlepiej zagrywkę typu float, spośród zespołów z miejsc 9-16, nna poziomie 57% przyjmowały Holenderki. O siedem punktów procentowych słabsze były Niemki, zajmujące dziesiąte miejsce. Największy problem z dograniem zagrywki tego typu miały Bułgarki oraz Kanadyjki przyjmując je ze skutecznością 34% oraz 36%. Najwyższą efektywność przyjęcia zagrywki floatowej osiągnęła drużyna z jedenastego miejsca i było to 50%. Aż o dziewięć i dziesięć punktów procentowych słabsze były kolejno zespół z dziesiątego miejsca oraz Polki. Najgorzej radziy sobie zespoły z miejsc czternastego i dwunastego osiągając 23% oraz 25%. Zagrywkę z wyskoku najskuteczniej dogrywały drużyny z miejsc dziesiątego (53%), jedenastego (51%) i trzynastego (51%). Natomiast najsłabiej radziły sobie Dominkanki (35%) a także Kanadyjki i Belgijki, których poziom przyjęcia pozytywnego wynosił 37%. Efektywność zagrywki typy jump najwyższa była w zespole z miejsca dziesiątego i była na poziomie 42%. Zaraz za nimi uplasowały się Holenderki i Polki z efektywnością zaledwie o dwa punkty procentowe niższą. Zdecydowanie najsłabsze były tu drużyny z miejsc trzynastego oraz czternastego, których efektywność była na poziomie 17%.

Rozegranie

W ramach analizy rozegrania podczas Ligi Narodów pań wystawę przeanalizowano pod kątem dystrybucji piłek do kierunków: lewe skrzydło, prawe skrzydło, środek, pipe. Ponadto, aby bardziej szczegółowo zbadać ww. elementy podzielono zespoły na te, które zajęły miejsca 1-8, oraz te które zajęły 9-16 miejsce w klasyfikacji VNL 2022, oraz przedstawiono jak sprawa rozegrania i zaufania do poszczególnych skrzydeł wygląda po 20. punkcie, gdzie ważą się losy seta. 

Analizując powyższy wykres niewątpliwie możemy stwierdzić, że najczęściej rozgrywające rozgrywały piłki na lewe skrzydło. Średnia wystaw wynosiła 46% na lewe. Następnie na prawe skrzydło rozegrano 36% piłek. Na “pajpa” i do środkowych rozegrano równo po 9%. Spośród zespołów z górnej klasyfikacji wyróżnia się z pewnością zespół z Turcji oraz Tajlandii. Pierwszy wspomniany zespół środek wykorzystał w 12%, czyli najwięcej z ósemki najlepszych drużyn, jednak szóstą strefę wybierano najrzadziej bo tylko 6%. Odwrotna sytuacja występuje w drużynie Tajlandii, gdzie najbardziej wykorzystywano “pajpa” – 11% (tak jak Japonia), jednak w odróżnieniu od kraju wyspiarskiego znad Oceanu Spokojnego środek wybrano tylko  w 7% sytuacji (Japonia w 9%). 

Na pierwszy rzut oka porównując wykresy z miejsc 1-8 oraz 9-16 można zwrócić uwagę, że słupki dla lewego skrzydła, w przypadku zespołów z dolnej tabeli, są bliższe do 50%. Jest to słuszne spostrzeżenie ponieważ średnia dla zespołów 9-16 wynosiła nieco poniżej 50% (49,6%), na rzecz niższej, o 3 punkty procentowe, dystrybucji na prawe skrzydło. Co ciekawe średnia dystrybucji środka oraz szóstej strefy zostały takie same oscylując wokół 9%. Można stwierdzić, że jeśli chodzi o dystrybucję rozgrywające poszczególnych nacji rozdzielały piłki niemal identycznie, jednak jest to duże uogólnienie. Patrząc bardziej szczegółowo Belgia najwięcej wykorzystywała przyjmujące w drugiej linii (11%), natomiast najmniej zespół z Korei (7%).   

Analizując dystrybucję piłek rozgrywanych po 20. punkcie, możemy zobaczyć nie tylko komu rozgrywające ufały najbardziej, ale też gdzie czuły się najpewniej w swoich zagraniach. Często akcje po 20. punkcie zmuszają zawodniczki do wybierania najbardziej optymalnych rozwiązań, grając końcówki setów. Rozgrywające z Italii oraz Turcji wybierały mniej więcej po równo zawodniczki na lewym i prawym skrzydle. Warto zwrócić uwagę na zespół Turczynek, gdzie rozgrywające wybierały środkowe w 13% akcji! Na tle innych zespołów można stwierdzić, że środkowe zostały obdarzone dużym zaufaniem w trakcie końcówki seta.

W przypadku drużyn 9-16 widać wyraźną różnicę w rozprowadzeniu piłek jeśli chodzi o prawe i lewe skrzydło. Większość zespołów opiera grę w zdecydowanej większości na lewym skrzydle. Bułgarki w końcówkach setów odpuszczały atak z szóstej strefy, gdzie rozgrywające posyłąały tylko 3% piłek. 

Patrząc na porównanie dystrybucji piłek na lewym skrzydle w ujęciu ogólnym i procencie piłek po 20. punkcie widzimy, że większość drużyn wybierała częściej lewe skrzydło. Mniej widać to w przypadku drużyn z górnej części tabeli, wyrażniej można to zaobserwować w przypadku drużyn z dolnej części tabeli, a zwłaszcza wśród trzech ostatnich zespołów – Bułgarii, Belgii oraz Korei. 

Porównując dystrybucję piłek rozgrywanych do środkowych dużego zaskoczenia nie ma. Często się zdarza, że po 20. punkcie minimalnie mniej gra się środkiem. W tym przypadku tylko trzy drużyny wykorzystywały środek w większym stopniu niż we wcześniejszej fazie seta. Była to Brazylia (więcej o 0,36 punktów procentowych), Turcja(więcej o 0,74 punktów procentowych) oraz USA (0,44 punktów procentowych). Największe różnice na poczet mniejszego wykorzystania środka notuje się dla Belgii oraz Korei, które wykorzystywały środkowe odpowiednio: 2,37 pp. mniej oraz 2,67 pp. mniej. 

Dosyć małym zróżnicowaniem charakteryzuje się powyższe porównanie. Możemy zauważyć, że wykres słupkowy i wykres punktowy często się pokrywa. Różnica średniej ogólnej do średniej po 20. punkcie wynosi zaledwie 0,24 punktu procentowego. Jednak widać, że minimalnie więcej piłek posyłały na prawe skrzydło rozgrywające zespołów pierwsze ósemki.

Największe zróżnicowanie w naszej ocenie jest przy piłkach wystawianych do szóstej strefy. Na przykładzie Bułgarek widzimy, że dystrybucja do szóstej strefy (a dla statystyków ósmej strefy) zmniejszyła się o około 50% w końcówkach seta. Patrząc ogólnie na wszystkie 16 drużyn też można stwierdzić, że “pajp” był minimalnie mniej wykorzystywany po 20. punkcie niż w przeciągu całego meczu. 

Atak

Największą skuteczność osiągnęły zwyciężczynie czwartej edycji Ligi Narodów i bylo to 47%. Niewiele słabsze były Amerykanki atakując ze skutecznością 46%. Najmniej skuteczne były Japonki i Serbki, które osiągnęły odpowiednio 38% oraz 39%. Średnia skuteczność ataku wszystkich zespołów wyniosła 40%. Najwyższą efektywność osiągnęły Włoszki i Chinki i wynosiła ona 33%. Minimalnie niższą efektywność miały Amerykanki, była ona niższa o zaledwie jeden punkt procentowy. Najsłabszą efektywność osiągnęły Serbki oraz Brazylijki i wynosiła ona kolejno 25% oraz 26%. Średnia efektywność wszystkich zespołów z VNL 2022 wyniosła 26%.

Najskuteczniejszym zespołem z miejsc 9-16 była drużyna z Ameryki Północnej osiągając w tym elemencie 42%. Zaledwie o dwa punkty procentowe słabsze były Niemki, ich wynik był na równi ze średnią ataku wszystkich drużyn. Zdecywanie najsłabiej wypadły Koreanki atakując ze skutecznością 31%. O pięć punktów procentowych lepsze były Belgijki, które zajęły przedostatnie miejsce. Najwyższą efektywność osiągnęły Kanadyjki i Niemki i było to aż 27%. Tylko te dwa zespoły spośród wszystkich, które zajęły miejsca 9-16 znalazły się powyżej średniej. Zdecydowanie odstawały Koreanki, których efektywność ataku wynosiła zaledwie 12%! Drugie od końca były Dominikanki i były o dziesięć punktów procentowych lepsze, kolejne byly Polki, których efektywność wynosiła 23%. 

Średnia ataku po przyjęciu zespołów, które brały udział w rozgrywkach wyniosła 42%. Zdecydowanie powyżej średniej znalazły się trzy drużyny, które osiągnęły poziom 49%. Były to złote medalistki, a także zespoły z miejsc czwartego i piątego. Na poziomie średniej atakowały Japonki oraz Tajki. Zdecydowanie najsłabsze, co ciekawe były brązowe medalistki których skuteczność pierwszego ataku po przyjęciu wynosiła 40%. Najefektywniejsze były zespoły z Włoch, Stanów Zjednoczonych oraz Chin, które osiągnęły 36%. Średnia efektywność wyniosła 28%, powyżej niej znalazły się niemal wszystkie zespoły z pierwszej ósemki Ligi Narodów, jedynie Serbki były poniżej osiągając 25%.

Najskuteczniejszym zespołem z miejsc 9-16 był dwunasty zespół, który osiągnął 44%. To byl jedyny zespół z tej grupy, który znalazł się powyżej średniej. Na poziomie średniej znalazły się Niemki i Polki. Ponownie odstawały Koreanki, które osiągnęły zaledwie 33%. Zespoly z miejsca dziewiątego, czternastego i piętnastego osiągnęły 38%. Powyżej średniej efektywności ataku po przyjęciu znalazły się dwie drużyny – Kanadyjki i Niemki, które osiągnęły kolejno 30% oraz 29%. Tuż poniżej średniej uplasowały się Holenderki, których efektywność osiągnęła 27%. Najsłabiej jak zwykle poradziły sobie Koreanki, które atakowały z efektywnością 14%. O osiem punktów procentowych lepsze były Dominikanki oraz Bułgarki.

Najskuteczniejszym zespołem w kontrze były zwyciężczynie Ligi Narodów, które osiągnęły 44%. O jeden punkt procentowy słabsze były Amerykanki i Chinki. Powyżej średniej ataku w kontrze, wynoszącej 39%, znalazły się jeszcze Turczynki, które osiągnęły 40%. Najgorzej w tym elemencie radziły sobie Japonki, które atakowały w takiej sytuacji ze skutecznością 35%. Najefektywniejsze były zawodniczki z Półwyspu Apenińskiego, które osiągnęły 30%. Niewiele słabsze były zespoły z miejsca piątego i szóstego, osiągając kolejno 29% oraz 28%. Średnia efektywność wynosiła 24% i był to też wynik osiągnięty przez Turczynki i Serbki. Co ciekawe najniższą efektywność miały Brazylijki i była ona na poziomie 21%.

Jedynym zespołem z miejsc 9-16, który znalazł się powyżej średniej był zespół z Ameryki Północnej, który osiągnął 40%. Na poziomie średniej znalazły się Dominkanki oraz Bułgarki. O jeden punkt procentowy poniżeh znalazł się zespół z miejsca dziesiątego. Koreanki odstawały z wynikiem zaledwie 28%, o sześć punktów procentowych lepszy był zespół z Belgii. Najefektywniejsze były drużyny z Bułgarii i Niemiec, które osiągnęły odpowiednio 26% oraz 25%. Dokładnie na poziomie średniej znalazły się Kanadyjki oraz Holenderki. Koreanki osiągnęły zaledwie 10%, odpowiednio o jedenaście i dwanaście punktów procentowych lepsze były Belgijki i Polki.

Blok

Zdecydowanie najlepsze w statystyce bloku na set były Brazylijki i Serbki, u których było to 3,30 bloku na set. Bardzo dobrze radziły sobie też Turczynki, które odnotowały średnią wynoszącą trzy bloki na set. Zwyciężczynie czwartej edycji Ligi Narodów blokowały ze skutecznością 2,78 bloku na set. Średnia wszystkich drużyn wynosiła 2,34 bloku na set. Powyżej średniej spośród zespołów z miejsc 9-12 znalazły się jedynie Kanadyjki,  z wynikiem 2,63 bloku na set. Z pierwszej ósemki poniżej średniej znalazły się Tajki, które osiągnęły 1,84 bloku na set, a także Japonki, które były najsłabsze z całej stawki i blokowały średnio 1,34 raza na set, na co miał wpływ zapewne ich niewysoki wzrost.